Trong nhiệm kỳ Đại hội 12, Đảng đã xác định hai nhiệm vụ trọng tâm về công tác xây dựng Đảng: 1) Tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ. Tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp, nhất là cấp chiến lược đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ. 2) Xây dựng tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả; đẩy mạnh cuộc đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, quan liêu.

Để thực hiện hai nhiệm vụ trọng tâm nêu trên, Trung ương đã cụ thể hóa ở 3 Hội nghị Trung ương và ban hành 4 nghị quyết chuyên đề về xây dựng Đảng, là: Nghị quyết số 04-NQ/TW, ngày 30-10-2016 về “Tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ”; Nghị quyết số 18 và 19 ngày 25-10-2017 về “Tiếp tục đổi mới, kiện toàn, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả”; “Tiếp tục đổi mới hệ thống tổ chức và quản lý, nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động của các đơn vị sự nghiệp công lập”; Nghị quyết số 26-NQ/TW, ngày 19-5-2018 về “Tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp, nhất là cấp chiến lược đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ”.

Từ Đại hội XII của Đảng đến Hội nghị Trung ương 8, Trung ương đã ban hành 14 nghị quyết, trong đó, có 6 nghị quyết về phát triển kinh tế; 4 nghị quyết về xây dựng Đảng và 4 nghị quyết về những lĩnh vực khác. Điều đó cho thấy, Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư đã bám sát Nghị quyết Đại hội XII, thể hiện rõ, nhất quán quan điểm của Đảng đã xác định trong Cương lĩnh (bổ sung, phát triển năm 2011) là: “Phát triển kinh tế là nhiệm vụ trung tâm, xây dựng Đảng là nhiệm vụ then chốt, phát triển văn hóa là nền tảng tinh thần của xã hội”.
Đối với công tác xây dựng Đảng, đã được triển khai thực hiện toàn diện, đồng bộ thể hiện ở các mặt cụ thể sau:

Thứ nhất, tiếp tục đẩy mạnh thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 khóa XI “Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay” và cụ thể hóa nhiệm vụ trọng tâm thứ nhất trong nhiệm kỳ, Ban Chấp hành Trung ương đã ban hành Nghị quyết 04 về “Tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”,“tự chuyển hóa” trong nội bộ” và chỉ đạo thực hiện quyết liệt với quyết tâm chính trị cao. Đây là lần đầu tiên Ban Chấp hành Trung ương thảo luận và đưa vào Nghị quyết một hệ thống các biểu hiện suy thoái trong cán bộ, đảng viên, gồm 9 biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, 9 biểu hiện suy thoái về đạo đức, lối sống và 9 biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ, phải kiên quyết, kiên trì đấu tranh, ngăn chặn, đẩy lùi; bởi vì, những biểu hiện suy thoái này sẽ là nguy cơ dẫn đến sự suy vong của Đảng và của chế độ ta.

Thứ hai, thực hiện nhiệm vụ trọng tâm thứ hai trong nhiệm kỳ, Ban Chấp hành Trung ương đã ban hành Nghị quyết số 18, 19 về “Tiếp tục đổi mới, kiện toàn, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả”. Đây là một trong những nghị quyết của Trung ương được dư luận đặc biệt quan tâm và sớm đi vào thực tiễn cuộc sống. Sau khi Nghị quyết được ban hành, các cấp ủy, tổ chức đảng từ Trung ương đến địa phương đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo quyết liệt và triển khai đồng bộ, đem lại những kết quả cụ thể, thiết thực, góp phần tinh gọn bộ máy, tinh giảm biên chế, giảm chi thường xuyên.

Thứ ba, trên cơ sở tổng kết 20 năm thực hiện “Chiến lược cán bộ thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước” theo Nghị quyết Trung ương 3 khóa VIII, Ban Chấp hành Trung ương đã ban hành Nghị quyết số 26 về “Tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp, nhất là cấp chiến lược đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ”. Đây Nghị quyết đặc biệt quan trọng về công tác cán bộ, nhằm đổi mới toàn diện, đồng bộ công tác cán bộ và xác định mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp, nhất là cấp chiến lược đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ; là một chiến lược cán bộ của Đảng trong thời kỳ phát triển mới của đất nước đến năm 2030 (thời điểm kỷ niệm 100 năm thành lập Đảng) và tầm nhìn năm 2045 (thời điểm kỷ niệm 100 năm Quốc khánh nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam).

Thứ tư, nhằm đưa việc nêu gương của cán bộ, đảng viên trở thành nền nếp thường xuyên và xuất phát từ tình hình thực tiễn, Ban Chấp hành Trung ương đã ban hành Quy định số 08-QĐi/TW, ngày 25-10-2018 về “Trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, trước hết là Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Ban Bí thư, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương”. Đây là lần đầu tiên Ban Chấp hành Trung ương ban hành Quy định về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên; đồng thời, quy định cụ thể 8 nội dung từng đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Ban Bí thư, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương phải gương mẫu đi đầu thực hiện, 8 nội dung từng đồng chí phải nghiêm khắc với chính mình và kiên quyết chống. Việc Trung ương ban hành Quy định này thể hiện sự cam kết chính trị của Ban Chấp hành Trung ương đối với chính mình và đối với toàn Đảng, toàn dân để thực hiện, nhằm tạo sức lan tỏa lớn trong Đảng và trong xã hội.

Thứ năm, Bộ Chính trị, Ban Bí thư tập trung lãnh đạo, chỉ đạo việc tổng kết thực tiễn, nghiên cứu lý luận, làm sáng tỏ một số vấn đề thực tiễn đặt ra. Đồng thời, bổ sung, sửa đổi và ban hành mới nhiều quy định, quy chế, quy trình về công tác cán bộ để thực hiện, như: Quy định số 55-QĐ/TW về một số việc cần làm ngay để thực hiện trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên; Quy định số 89-QĐ/TW về khung tiêu chuẩn chức danh, định hướng khung tiêu chí đánh giá cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp; Quy định số 90-QĐ/TW về tiêu chuẩn chức danh, tiêu chí đánh giá đối với cán bộ diện Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư quản lý;

Quy định số 98-QĐ/TW về luân chuyển cán bộ; Quy định số 102-QĐ/TW về xử lý đảng viên vi phạm; Quy định số 105-QĐ/TW về phân cấp quản lý và giới thiệu cán bộ ứng cử… Bộ chính trị, Ban Bí thư đã thành lập nhiều đoàn công tác do các đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị, Ban Bí thư làm Trưởng đoàn tăng cường kiểm tra, giám sát việc triển khai, tổ chức thực hiện các chủ trương, nghị quyết của Đảng đối với các cấp ủy, tổ chức đảng trực thuộc Trung ương. Qua đó, có thông báo, kết luận cụ thể, biểu dương những nơi thực hiện tốt, phê bình những nơi chưa làm tốt, kịp thời tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong tổ chức thực hiện, đưa nghị quyết của Đảng sớm đi vào cuộc sống.

Thứ sáu, Ban Chấp hành Trung ương, Bộ chính trị, Ban Bí thư đã thể hiện rõ quyết tâm chính trị cao trong cuộc đấu tranh chống quan liêu, tham nhũng, lãng phí, tiêu cực; đồng thời, tập trung chỉ đạo giải quyết dứt điểm một số vụ việc nổi cộm, bức xúc ở các địa phương, nhất là trong lĩnh vực quản lý, sử dụng đất đai, tài sản; các vụ tranh chấp, khiếu kiện phức tạp đông người. Nhiều vụ án tham nhũng nghiêm trọng, phức tạp kéo dài đã được tập trung chỉ đạo kiểm tra, thanh tra, kiểm toán, điều tra, truy tố và xét xử công khai theo đúng quy định của pháp luật và không có “vùng cấm”. Qua đó, nhiều cán bộ, đảng viên, trong đó có hơn 60 cán bộ diện Trung ương quản lý, cả đương chức và nguyên chức bị xử lý kỷ luật, thu hồi nhiều tài sản về cho Nhà nước, được đông đảo cán bộ, đảng viên và nhân dân đồng tình, hưởng ứng, đánh giá cao, củng cố thêm niềm tin của nhân dân đối với Đảng, Nhà nước và việc thực hiện các nghị quyết của Đảng.

Thứ bảy, để chủ động chuẩn bị một bước công tác nhân sự Ban Chấp hành Trung ương khóa XIII, nhiệm kỳ 2021-2026, tại Hội nghị Trung ương 8, Ban Chấp hành Trung ương đã thành lập 5 Tiểu ban chuẩn bị Đại hội XIII của Đảng, trong đó Tiểu ban Văn kiện và Tiểu ban Nhân sự do đồng chí Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng làm Trưởng Tiểu ban. Bộ Chính trị đã thành lập Ban Chỉ đạo xây dựng quy hoạch cán bộ cấp chiến lược, gồm 6 đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Ban Bí thư do đồng chí Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng làm Trưởng Ban.

Thứ tám, tại hội nghị lần thứ 9, Ban Chấp hành Trung ương khóa XII đã ghi phiếu, bỏ phiếu kín giới thiệu nhân sự quy hoạch Ban Chấp hành Trung ương khóa XIII, nhiệm kỳ 2021-2026. Việc giới thiệu nhân sự quy hoạch Ban Chấp hành Trung ương được chỉ đạo chặt chẽ, chuẩn bị chu đáo, kỹ lưỡng, công phu; tiến hành từng bước, từng việc thận trọng, chắc chắn với quyết tâm chính trị cao; bảo đảm dân chủ, khách quan, công tâm, công khai, minh bạch; không để lọt những người không bảo đảm tiêu chuẩn, điều kiện, có biểu hiện suy thoái, tiêu cực, tham nhũng vào Ban Chấp hành Trung ương. Lần này, chỉ quy hoạch Ban Chấp hành Trung ương khóa XIII, nhiệm kỳ 2021- 2026; quy hoạch xong Ban Chấp hành Trung ương mới tiến hành quy hoạch Bộ Chính trị, Ban Bí thư; sau đó mới quy hoạch đến các chức danh lãnh đạo chủ chốt của Đảng, Nhà nước; không đặt ra quy hoạch cho các nhiệm kỳ tiếp theo, như nhiệm kỳ Đại hội khóa XI. Cũng tại Hội nghị Trung ương 9, Ban Chấp hành Trung ương đã tiến hành lấy phiếu tín nhiệm đối với các đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Ban Bí thư khóa XII, tạo sự thống nhất cao trong Ban Chấp hành Trung ương và đạt kết quả tốt./.