Tại bến đò Tam Cốc, những chiếc thuyền chở khách du lịch vừa cập bến, hai vị khách người Pháp còn nán lại khá lâu để trò chuyện với chị lái đò. Người phiên dịch đi cùng chúng tôi giải thích: Những vị khách này đang hỏi han, tìm hiểu thêm về những điều thú vị tại Tam Cốc-Bích Động và bày tỏ mong muốn chuyến du lịch kéo dài hơn nữa.
Thấy chúng tôi có vẻ tò mò, ngạc nhiên khi chứng kiến cuộc trò chuyện, chị lái đò tên Vân cười: ở đây, hầu hết chị em chở đò đều có thể trò chuyện, trao đổi đôi ba câu chuyện về quê hương mình, về những sản phẩm mình làm ra với khách du lịch nước ngoài bằng tiếng Anh, tiếng Pháp. Chúng tôi phát âm chưa thật chuẩn, ngữ pháp cũng chưa hẳn đã đúng nhưng có thể giúp khách hiểu phần nào nội dung định truyền tải và khiến họ cảm thấy vô cùng thích thú. Có người còn nói rằng điều đó giúp họ cảm thấy rất ấm áp, gần gũi ở một đất nước xa xôi.
Việc giao tiếp với khách du lịch nước ngoài còn giúp chúng tôi giới thiệu và bán được rất nhiều những sản phẩm đặc trưng của Ninh Hải như sản phẩm thêu ren, đồ mỹ nghệ…, vừa góp phần quảng bá về hình ảnh quê hương mình lại vừa giúp chị em chúng tôi có thêm một khoản thu nhập. Thấy tôi vẫn còn khá ngạc nhiên, chị Vân giải thích thêm: Chúng tôi có được sự tự tin, có được chút ít kiến thức về ngoại ngữ là nhờ những lớp học do Hội Phụ nữ xã phối hợp tổ chức khá thường xuyên trong những năm gần đây.
Chị Vân sinh ra, lớn lên ở thôn Văn Lâm, ngay từ nhỏ đã được làm quen với nghề thêu ren, với chiếc thuyền nan chở khách du lịch nên với chị những công việc này đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày. Chị nhớ lại: Những năm trước đây, phụ nữ ở thôn Văn Lâm nói riêng và hàng trăm phụ nữ ở các thôn khác đã biết tới việc làm dịch vụ du lịch nhưng ngày ấy các hoạt động này còn tự phát nên hiện tượng chèo kéo khách du lịch thường xuyên diễn ra, nhất là đối với những dịch vụ chụp ảnh, bán hàng lưu niệm…
Đôi khi hình ảnh không đẹp này đã gây nên những câu chuyện dở khóc, dở cười cho cả khách du lịch và cho chính chúng tôi. Nhưng điều quan trọng nhất là lúc ấy chúng tôi chưa nghĩ tới, cũng chưa làm được việc níu chân khách và mời họ quay lại Tam Cốc-Bích Động trong những chuyến du lịch sau. Cách thức làm ăn chộp giật cũng làm chúng tôi quên mất việc giúp khách du lịch hiểu thêm về những nét đẹp của quê hương mình…
Hướng ánh mắt về khu bán hàng lưu niệm ở gần đó tuy khá đông khách nhưng lại rất trật tự, vui vẻ, chị Vân tự hào nói với chúng tôi: Chị thấy đấy, hiện nay hiện tượng chèo kéo khách hầu như không còn, thay vào đó là hình ảnh những người phụ nữ chèo đò, những người bán hàng… với nụ cười thân thiện luôn hiện hữu trên gương mặt. Ngoài công việc chính của mình là phục vụ, kinh doanh, họ còn rất hào hứng giới thiệu, hướng dẫn du khách về mảnh đất này.
Với những người dân Ninh Hải, giờ đây làm du lịch không đơn thuần chỉ để kiếm kế sinh nhai mà còn là niềm vui cuộc sống hàng ngày. Những đổi thay ấy được bắt đầu cách đây vài năm khi chính quyền địa phương, các ban, ngành, đoàn thể, trong đó đặc biệt là Hội Phụ nữ xã đã đẩy mạnh tuyên truyền, vận động thực hiện văn minh du lịch đến mọi đối tượng, nhất là chị em phụ nữ.
Chị Chu Thị Hồng Ninh, Chủ tịch Hội Phụ nữ xã Ninh Hải, cho biết: Từ năm 2012, được sự chỉ đạo của Hội Phụ nữ tỉnh, chúng tôi đã tập trung triển khai các hoạt động tuyên truyền nâng cao nhận thức, thay đổi hành vi cho cán bộ, hội viên phụ nữ trên địa bàn về cách thức làm du lịch, ý thức giữ gìn, bảo vệ môi trường sống thông qua hội nghị, đài truyền thanh và đặc biệt là các hoạt động tuyên truyền bằng hình thức sân khấu hóa, tọa đàm, thảo luận…
Việc đa dạng hóa các hình thức tuyên truyền bước đầu giúp chúng tôi thu hút được đông đảo chị em quan tâm, hưởng ứng. Song song với đó, chúng tôi cũng chú trọng triển khai hỗ trợ phụ nữ về kiến thức làm du lịch như giúp họ tìm hiểu sâu hơn về lịch sử, văn hóa của quê hương, giúp họ học thêm tiếng Anh, tiếng Trung… Các lớp học được tổ chức thường xuyên và không thu học phí. ở các lớp học này, chúng tôi hướng đến việc truyền đạt theo những cách đơn giản, gần gũi, dễ hiểu, dễ nhớ bởi chị em có độ tuổi khác nhau, trình độ nhận thức đôi khi còn hạn chế. Đặc biệt, với mỗi nhóm nghề, giảng viên của lớp học đã đưa ra những tình huống thực tiễn khác nhau để định hướng giúp chị em xử lý linh hoạt, đảm bảo văn minh, lịch sự.
Được biết, gần đây Hội Phụ nữ xã còn thành lập được Câu lạc bộ phụ nữ với văn hóa du lịch, thu hút gần 100 hội viên tham gia, sinh hoạt đều đặn 4 kỳ/năm, thành lập Câu lạc bộ phụ nữ hạn chế sử dụng túi nilon ở thôn Văn Lâm, xây dựng đoạn đường phụ nữ tự quản và phát động phong trào dọn vệ sinh môi trường ở mỗi gia đình, mỗi tuyến đường vào các ngày trong tuần. Từ đầu năm đến nay, Hội đã mở được 2 lớp hướng dẫn du lịch cho 65 hội viên cùng nhiều buổi tọa đàm, nói chuyện chuyên đề liên quan đến nội dung về văn minh du lịch, bảo vệ môi trường.
Hy vọng những chuyển biến tích cực này sẽ tiếp tục góp phần xây dựng hình ảnh Khu du lịch Tam Cốc-Bích Động luôn đẹp và thân thiện trong mắt du khách.
Duy Hiền
Báo Ninh Bình